Αυτά είναι τα καλύτερα ψυχολογικά θρίλερ που θα \"παίξουν\" με το μυαλό σου...

Αυτά είναι τα καλύτερα ψυχολογικά θρίλερ που θα \
Μερικά από τα πιο αξιόλογα φιλμ που θριάμβευσαν πριν το Babadook παίζοντας με το μυαλό μας

Την περασμένη εβδομάδα κυκλοφόρησε στους κινηματογράφους το Babadook που όπως γράψαμε και στην κριτική μας είναι ένας σεναριακός και σκηνοθετικός θρίαμβος από την πρωτοεμφανιζόμενη αυστραλιανή σκηνοθέτιδα Jennifer Kent. Η ταινία καταπιάνεται το κάπως ξεχασμένο είδος του ψυχολογικού τρόμου. Ένα είδος που έχει δώσει δώσει στον κινηματογράφο πολλά αριστουργήματα, ευρέως αναγνωρισμένα από μεγάλο μέρος του κοινού λόγω της απουσίας σπλάτερ εκρήξεων και ακραία αιματηρών σκηνών που απομακρύνουν μέρος των θεατών.

Ας δούμε λοιπόν μερικά από τα πιο αξιόλογα φιλμ που θριάμβευσαν πριν το Babadook παίζοντας με το μυαλό μας.



The Night of the Hunter
Μια από τις πρώτες ταινίες που μας σύστησαν το είδος του ψυχολογικού τρόμου είναι H Νύχτα του Κυνηγού. Η πρώτη και μόνη σκηνοθετική απόπειρα του μεγάλου ηθοποιού της χρυσής εποχής του Χόλιγουντ, Charles Laughton, δεν αναγνωρίστηκε στην εποχή της ούτε από κριτικούς ούτε από το κοινό. Ο χρόνος όμως που είναι ο καλύτερος κριτής, την δικαίωσε και σήμερα θεωρείται μια από τις σημαντικότερες ταινίες της εποχής της. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι το τατουάζ του πρωταγωνιστή με τις λέξεις Love στο ένα χέρι και Hate στο άλλο έχει αντιγραφεί ουκ ολίγες φορές από μεταγενέστερες ταινίες. Επίσης η σκηνή την διαφυγής των παιδιών με τη βάρκα και τη φύση που παρακολουθεί την μετάβαση τους είναι ακόμα και σήμερα χάρμα οφθαλμών και εξαίσιο δείγμα οπτικής κινηματογράφησης. Στο σύνολο της η ταινία είναι τέλεια καδραρισμένη με προσεγμένους φωτισμούς και εξαιρετικά σκηνικά και φωτογραφία. Το τρομακτικό στην ιστορία είναι το κυνηγητό στο οποίο επιδίδεται ο πατριός (Robert Mitchum) ψάχνοντας τα δύο παιδιά. Η αγωνία που ξεχειλίζει στις στιγμές που τους πλησιάζει αποδεικνύει ότι το σινεμά μπορεί να δομήσει άψογα το σασπένς χωρίς κανένα από τα σύγχρονα φτηνά τεχνάσματα που χρησιμοποιούνται στις περισσότερες σύγχρονες ταινίες τρόμου.

 

Repulsion
Δέκα χρόνια μετά τη Νύχτα του Κυνηγού, το 1965, ο σπουδαίος σκηνοθέτης Roman Polanski γυρίζει την πρώτη αγγλόφωνη ταινία του. Είναι η πρώτη από την τριλογία που είναι γνωστή και ως apartment trilogy (τριλογία του διαμερίσματος) και είναι γυρισμένη στο Λονδίνο με πρωταγωνίστρια την Catherine Deneuve. Το Repulsion πραγματεύεται το ξύπνημα της σεξουαλικότητας και την ενοχή που το συνοδεύει. Η συγκεκριμένη πρωταγωνιστριά μάλιστα μετουσιώνει την ενοχή σε καταπίεση και ο Polanski μας χαρίζει μερικές αριστοτεχνικά γυρισμένες ασπρόμαυρες εικόνες με τις φαντασιώσεις και τις φοβίες της Deneuve να είναι ο κυριότερος πρωταγωνιστής. Η ερμηνεία της Deneuve που παίζει μόνο με το βλέμμα, βοηθάει στην ολοένα αυξανόμενη ατμόσφαιρά τρόμου και κάνει την ταινία σοκαριστική και έντονα ψυχολογική. Παρόλο που ο Πολάνσκι θεωρεί ότι η ταινία του δεν ήταν τόσο άρτια όσο θα μπορούσε αν είχε περισσότερο χρόνο να τη γυρίσει, το Repulsion κέρδισε την Αργυρή Άρκτο του Φεστιβάλ Βερολίνου και με θέση στο κινηματογραφικό πάνθεον.

 

Funny Games
Άλλος ένα σκηνοθέτης που έχει ασχοληθεί ουκ ολίγες φορές με το Michael Haneke. Το 1997 ο τρομερός αυστριακός σκηνοθέτης σόκαρε κοινό και κριτικούς με το Funny Games. Ένα αριστούργημα του είδους που παρόλο που έχει και μερικές εξαιρετικά γραφικές σκηνές, βασίζεται στο ψυχολογικό παιχνίδι που οι δύο νεαροί εισβολείς παίζουν με το κατά πως φαίνεται ευτυχισμένο ζευγάρι. Γροθιά στο πρότυπο του καθωσπρεπισμού και την οικογενειακής γαλήνης και σαδιστικό με το πρότυπο της τέλειας ζωής το Funny Games είναι μια δύσπεπτη αλλά ουσιαστική ταινία που βασανίζει το θεατή με την σκληρή αλήθεια της. Το φιλμ έκανε τεράστια επιτυχία, δεδομένων πάντα των arthouse καταβολών του, ανέδειξε το δημιουργό του ως διεθνή πλέον σκηνοθέτη και γυρίστηκε ξανά από τον ίδιο τον Haneke σε μια όχι και τόσο επιτυχημένη αγγλόφωνη εκδοχή.
Don’t Look Now
Το 1973 κυκλοφόρησε η ταινία του Nicolas Roeg, Don’t Look Now με πρωταγωνιστές τους Julie Christie και Donald Sutherland. Από την πρώτη της σκηνή μας εισάγει σε ένα κόσμο που προεκτείνεται πέρα από την απτή πραγματικότητα και με το στοιχείο του υπερφυσικού μας συστήνει μια τον χαρακτήρα του Donald Sutherland που έχει το χάρισμα της ενόρασης. Είναι γυρισμένη στην πανέμορφη Βενετία η οποία μέσα από την κάμερα του Roeg μετατρέπεται σε ένα αφιλόξενο και στοιχειωτικό μέρος για το πρωταγωνιστικό ζευγάρι. Η ανατριχιαστική ατμόσφαιρα της σε συνδυασμό με την κλιμακούμενη ένταση κάνουν το Don’t Look Now μια διαφορετική και γκροτέσκα ταινία για τον πόνο και την απώλεια. Ήταν υποψήφια για επτά BAFTA από τα οποία κέρδισε μόνο αυτή της κινηματογράφησης/φωτογραφίας.
The Silence of the Lambs
Μέχρι το 1991 τα βραβεία Όσκαρ δεν είχαν αναγνωρίσει ποτέ μια ταινία τρόμου με το βραβείο της καλύτερης ταινίας. Οι συντελεστές όμως σε συνδυασμό με τις αξεπέραστες ερμηνείες και το σενάριο της καλύτερης μέχρι τώρα ταινίας του Jonathan Demme, του Silence of the Lambs έκαναν την ακαδημία να αλλάξει γνώμη για το είδος. Η σχέση που αναπτύσσει ο φυλακισμένος κανίβαλος Hannibal Lecter με την πράκτορά του F.B.I., Clarice Starling μοιάζει με το ψυχολογικό φαινόμενο του συνδρόμου της Στοκχόλμης όπου ο φυλακισμένος αναπτύσσει ένα είδος συμπάθειας απέναντι σε αυτόν που τον έχει φυλακίσει. Έτσι δημιουργείται ένα είδος παρανοϊκού έρωτα μεταξύ των δύο πρωταγωνιστών πράγμα που κάνει τις συνομιλίες τους ακόμα πιο ανατριχιαστικές και προσδίδει στην ταινία έναν ηλεκτρισμό σε κάθε βλέμμα του ανταλλάσσουν πίσω από το διαφανές πλαστικό που τους χωρίζει.
The Blair Witch Project
Ένα από τα πιο επιτυχημένα πειράματα του σινεμά με μικρό budget είναι το Blair Witch Project του 1999. Μια ταινία που βάσισε την εμπορική της επιτυχία στο πολύ καλό μάρκετινγκ που ακολούθησε την κυκλοφορία της, το υποτιθέμενο γεγονός ότι πρόκειται για πραγματικές κασέτες που βρέθηκαν σε δάσος και ότι δεν ήταν προϊόν κινηματογράφισης. Η ταινία αγαπήθηκε και μισήθηκε από πολύ κόσμο λόγω της ιδιαιτερότητας αλλά και της επιτυχίας της. Πάντως ήταν πρωτοποριακή για την εποχή της και εισήγαγε στο σινεμά μια νέα κατηγορία, αυτή των found footage αφήνοντας έτσι την δική της κληρονομιά στο είδος. Η χρήση της κάμερας ανά χείρας και η συνεχής αναμονή του θεατή για κάτι τρομακτικό την κατατάσσει κι αυτή στο είδος του ψυχολογικού τρόμου. Δεν βασίζεται τόσο στην ακρίβεια των πλάνων της αλλά στην γενικότερη ατμόσφαιρα που υπονοεί κάτι βαθιά τρομακτικό πουπαραφυλάει σε κάθε κουνημένο πλάνο

 

Donnie Darko
Η δεύτερη ανεξάρτητη ταινία της δεκάδας είναι το Donnie Darko του 2001. Βλέπεται πρωτίστως ως ταινία ενηλικίωσης και σε δεύτερο επίπεδό ως ψυχολογικό θρίλερ και ενσωματώνει την αγωνία ένα εφήβου να ξεπεράσει το χαμό της οικογένειας του. Πρόκειται για μία από τις πρώτες ταινίες του πλέον μεγάλου σταρ Jake Gyllenhaal ο οποίος στην ταινία βλέπει και καθοδηγήται από ένα τρομακτικό κουνέλι σε μέγεθος ανθρώπου που του υπαγορεύει να κάνει μια σειρά από εγκλήματα. Απρόσμενο, ανατρεπτικό και μερικές φορές σκοτεινά αστείο, το Donnie Darko χαρακτηρίζεται από το indie σινεμά της εποχής και υπερβαίνει την κατηγοριοποίηση σε ένα μόνο είδος. Παίζει με τη φαντασία ενός εφηβικού μυαλού, το χρόνο και τις φοβίες και έχει δημιουργήσει ένα φανατικό κοινό που θα υποστηρίξει την ταινία πάρα την πολυπλοκότητα του σεναρίου και τις θεωρίες που έχουν αναπτυχθεί για την εξήγηση της. Κρίμα πάντως που ο σκηνοθέτης Richard Kelly δεν έχει δώσει τίποτα αξιόλογο στο σινεμά έκτοτε.
Mulholland Dr.
Χωρίς να στοχεύει ακριβώς στο τρόμο αλλά περισσότερο στο σασπένς και την αγωνία το Mulholland Dr. του David Lynch διεκδικεί κι αυτό την θέση του ανάμεσα στα καλύτερα ψυχολογικά θρίλερ όλων των εποχών. Αρχικά σχεδιασμένο ως τηλεοπτική σειρά και μην έχοντας αρκετές ιδέες για στηρίξει πολλά επεισόδια κατάληξε να γίνει η ταινία που θα έκανε γνωστό το Lynch σε μεγάλο μέρος του μη μυημένου κινηματογραφικού κοινού. Το Mulholland Dr. (2001) είναι ένα άριστο ερωτικό θρίλερ, ένα πολύπλοκο παζλ που δεν ολοκληρώνεται ποτέ και μια ταινία που αναιρεί τη λογική και βάζει στη θέση της έναπαράλογο συναισθηματικό, ονειρικό και συνειρμικό σύμπαν και μας τρομάζει με την λαβυρινθώδη πλοκή, το υπνωτιστικό του σάουντρακ από τον μαέστρο Μπανταλαμέντι και μία ερμηνεία δυναμίτη από τη Naomi Watts. Η ταινία έφτασε μέχρι τα Όσκαρ χαρίζοντας στο Lynch την τρίτη του υποψηφιότητα στην κατηγορία της σκηνοθεσίας.

 

Shutter Island
Ο Martin Scorsese δεν ασχολείται συχνά με το σινεμά τρόμου. Όταν το κάνει όμως το κάνει πολύ καλά. Τόσο στο ριμέικ του Ακρωτηρίου του Φόβου όσο και στο πρόσφατο Shutter Island του 2010. Στο τελευταίο χτίζει μια απόκοσμη και κλειστοφοβική ατμόσφαιρα που ορίζεται από τη θάλασσα που περιβάλει το νησί και τα συνεχώς επιδεινούμενα καιρικά φαινόμενα για να φυλακίσει τον πρωταγωνιστή αλλά και τους θεατές του σε ένα ψυχολογικό παιχνίδι αλήθειας και ψέματος, πραγματικότητας και φαντασίωσης. Ένα πανούργο παιχνίδι με το μυαλό μας με συνεχή αγωνία και αδιάκοπη ένταση που παίζει με τα χαρακτηριστικά των νουάρ ταινιών αλλά και με τις αισθήσεις μας. Η γοτθική και εφιαλτική ατμόσφαιρα του υποβοηθάται και από τις εξαιρετικές ερμηνείες των πρωταγωνιστών και ιδίως της Patricia Clarkson.

 

Vertigo
Ίσως η σπουδαιότερη ταινία της λίστας αυτής είναι το Vertigo του σκηνοθέτη που όρισε τον τρόμο τόσο και ψυχολογικό αλλά και σε οπτικό επίπεδο, του Alfred Hitchcock. Η πολυπλοκότητα του σεναρίου, οι αξιομνημόνευτες ερμηνείες, οι σκηνές που βυθιζόμαστε και πέφτουμε μαζί με τον James Stewart και φυσικά η ψυχαναλυτική σκηνοθεσία του Hitchcock κάνουν το Vertigo μια ταινία που όλοι οι κινηματογραφόφιλοι πρέπει να δουν τουλάχιστον μία φορά. Ανακατεύει μεταφυσικές ανησυχίες μαζί με την εξαιρετική ατμόσφαιρα του Σαν Φρανσίσκο της δεκαετίας του 1950 και δίνει πρωταγωνιστικό ρόλο στα σημάδια και τα χρώματα κάνοντας τον θεατή να αναζητά μαζί με τον πρωταγωνιστή την λύση του γρίφου και συμπλήρωση του παζλ που αποτελείται από έρωτα, θάνατο και παραισθήσεις.

 

reel.gr