Novartis: Τα αποτελέσματα της μελέτης PARADIGMS δείχνουν ότι...

Τα δεδομένα από τη μελέτη PARADIGMS της Novartis δείχνουν ότι τα παιδιά και οι έφηβοι με Πολλαπλή Σκλήρυνση (ΠΣ) είχαν κατά 82% χαμηλότερο ποσοστό υποτροπών με την φινγκολιμόδη σε σχέση με την ιντερφερόνη β-1α.

• Τα δεδομένα από τη μελέτη PARADIGMS δείχνουν ότι οι ασθενείς που ακολούθησαν αγωγή με φινγκολιμόδη είχαν σημαντικά λιγότερες νέες εγκεφαλικές βλάβες σε σύγκριση με όσους έλαβαν ιντερφερόνη β-1α

• Επί του παρόντος, δεν υπάρχουν εγκεκριμένες τροποποιητικές της νόσου θεραπείες ειδικές για παιδιά και εφήβους με ΠΣ, έναν πληθυσμό που διατρέχει υψηλό κίνδυνο μακροπρόθεσμης αναπηρίας

• Η ΠΣ είναι μια νόσος που καταβάλλει ιδιαίτερα τον οργανισμό και που επηρεάζει κάθε πτυχή της καθημερινής ζωής των νεαρών ασθενών, από την απόδοσή τους στο σχολείο έως τις οικογενειακές σχέσεις και τις φιλίες τους.

Αθήνα, 4 Δεκεμβρίου 2017 – Η Novartis ανακοίνωσε τα συνολικά αποτελέσματα από την θετική μελέτη Φάσης III PARADIGMS, η οποία διερευνά την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα της φινγκολιμόδης έναντι της ιντερφερόνης β-1α, σε παιδιά και εφήβους (ηλικίας 10 έως 17 ετών) με πολλαπλή σκλήρυνση (ΠΣ).

Η θεραπεία με από του στόματος χορήγηση φινγκολιμόδης οδήγησε σε μείωση κατά 82% του ποσοστού υποτροπών (ετησιοποιημένο ποσοστό υποτροπών) σε διάστημα έως και δύο ετών, σε σύγκριση με την ενδομυϊκή χορήγηση ιντερφερόνης β-1α (p <0,001)¹. Η PARADIGMS είναι η πρώτη στο είδος της ελεγχόμενη, τυχαιοποιημένη κλινική μελέτη που έχει σχεδιαστεί ειδικά για την παιδιατρική ΠΣ.

Τα αποτελέσματα παρουσιάστηκαν στο 7ο κοινό συνέδριο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη Θεραπεία και την Έρευνα της Πολλαπλής Σκλήρυνσης (ECTRIMS) και της Αμερικανικής Επιτροπής για τη Θεραπεία και την Έρευνα της Πολλαπλής Σκλήρυνσης (ACTRIMS), το οποίο διεξήχθη στις 28 Οκτωβρίου 2017 στο Παρίσι.

«Οι ασθενείς με παιδιατρική ΠΣ εμφανίζουν συχνότερες υποτροπές και έχουν περισσότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν σωματική αναπηρία σε νεαρότερη ηλικία σε σχέση με τους ασθενείς που διαγιγνώσκονται ως ενήλικες», δήλωσε η δρ. Tanuja Chitnis, κύρια ερευνήτρια της μελέτης PARADIGMS, διευθύντρια του Partners Pediatric Multiple Sclerosis Center, Massachusetts General Hospital (Βοστώνη, ΗΠΑ) και ερευνήτρια στο Ann Romney Center, Brigham and Women’s Hospital (Βοστώνη, ΗΠΑ). «Ωστόσο, οι τρέχουσες θεραπείες περιορίζονται σε φάρμακα που δεν έχουν εξεταστεί με ελεγχόμενο τρόπο σε αυτή την ηλικιακή ομάδα. Η PARADIGMS σχεδιάστηκε ειδικά για αυτόν τον πληθυσμό ασθενών. Τα αποτελέσματά της σηματοδοτούν ένα σημαντικό βήμα προς μια νέα πιθανή θεραπεία που θα μπορούσε να βελτιώσει τη ζωή αυτών των νεαρών ασθενών».

Πρόσθετα δεδομένα από τη μελέτη κατέδειξαν ότι:

• Υπήρξε σημαντική μείωση του αριθμού νέων/προσφάτως αυξημένων σε μέγεθος βλαβών T2 και Gd-T1 στον εγκέφαλο των ασθενών που ακολούθησαν αγωγή με φινγκολιμόδη, σε σύγκριση με όσους έλαβαν ιντερφερόνη β-1α, όπως μετράται με την μαγνητική τομογραφία (MRI)¹. Ο αριθμός και ο όγκος των βλαβών συσχετίζονται με αυξημένες υποτροπές και εξέλιξη της αναπηρίας².


• Τα άτομα που έλαβαν θεραπεία με φινγκολιμόδη είχαν σημαντικά μικρότερη μείωση του εγκεφαλικού όγκου (μετράται από την μαγνητική τομογραφία ως απώλεια εγκεφαλικού όγκου), σε σύγκριση με όσους έλαβαν ιντερφερόνη β-1α¹. Η μείωση του εγκεφαλικού όγκου στους ενήλικες συσχετίζεται με την απώλεια σωματικής και νοητικής λειτουργίας³.
  
  
  
  • Το προφίλ ασφάλειας της φινγκολιμόδης είναι συνεπές με εκείνο που παρατηρήθηκε σε προηγούμενες κλινικές μελέτες , με τα περισσότερα ανεπιθύμητα συμβάντα να αναφέρονται στην ομάδα της ιντερφερόνης¹.
  
  
  • Σε μια πρόσθετη ανάλυση, η φινγκολιμόδη επιβράδυνε σημαντικά την εξέλιξη της αναπηρίας, η οποία ορίζεται ως εξέλιξη της αναπηρίας με επιβεβαίωση (CDP), σε σύγκριση με την ιντερφερόνη β-1α¹.
  
  
  
  

«Υπάρχουν ήδη ουσιαστικά στοιχεία τα οποία δείχνουν ότι η φινγκολιμόδη είναι μια αποτελεσματική θεραπεία που βελτιώνει τις μακροπρόθεσμες εκβάσεις για τους ενήλικες με υποτροπιάζουσα ΠΣ. Είμαστε πολύ χαρούμενοι που η PARADIGMS κατέδειξε τόσο σημαντικά οφέλη για τα παιδιά και τους εφήβους με ΠΣ», δήλωσε ο Vas Narasimhan, Global Head of Drug Development και Chief Medical Officer της Novartis. «Αυτή η πρωτοποριακή μελέτη επιδεικνύει τη συνεχή μας δέσμευση για την παροχή νέων θεραπευτικών επιλογών στους ασθενείς με ΠΣ που το έχουν περισσότερο ανάγκη. Ανυπομονούμε να συνεργαστούμε με τις υγειονομικές αρχές και να προετοιμάσουμε την υποβολή φακέλου».

Η φινγκολιμόδη δεν είναι προς το παρόν εγκεκριμένη θεραπεία για την παιδιατρική ΠΣ. Η Novartis προετοιμάζεται για την υποβολή φακέλου στις υγειονομικές αρχές διαφόρων χωρών παγκοσμίως.

Σχετικά με τη μελέτη Φάσης ΙΙΙ PARADIGMS

Η μελέτη Φάσης III PARADIGMS (NCT01892722) είναι μία ευέλικτης διάρκειας (έως και δύο έτη), διπλά τυφλή, τυχαιοποιημένη, πολυκεντρική μελέτη για την αξιολόγηση της ασφάλειας και της αποτελεσματικότητας της από του στόματος χορηγούμενης φινγκολιμόδης σε σύγκριση με την ιντερφερόνη β-1α σε παιδιά και εφήβους με επιβεβαιωμένη διάγνωση πολλαπλής σκλήρυνσης (ΠΣ), την οποία θα ακολουθήσει πενταετής φάση παράτασης ανοικτής επισήμανσης⁴. Στη μελέτη συμμετείχαν 215 παιδιά και έφηβοι με ΠΣ, ηλικίας από 10 έως 17 ετών, με βαθμολογία στη Διευρυμένη Κλίμακα Κατάστασης Αναπηρίας (EDSS) από 0 έως 5,5⁴. Οι ασθενείς τυχαιοποιήθηκαν για να λάβουν από του στόματος φινγκολιμόδη άπαξ ημερησίως (0,5 mg ή 0,25 mg, ανάλογα με το σωματικό βάρος των ασθενών) ή ενδομυϊκή χορήγηση ιντερφερόνης β-1α άπαξ εβδομαδιαίως⁴.

Το πρωτεύον καταληκτικό σημείο της μελέτης ήταν η συχνότητα των υποτροπών σε ασθενείς που ακολούθησαν θεραπεία για έως και 24 μήνες (ετησιοποιημένο ποσοστό υποτροπών)⁴. Τα δευτερεύοντα καταληκτικά σημεία ήταν ο αριθμός νέων ή προσφάτως αυξημένων σε μέγεθος βλαβών T2, οι προσλαμβάνουσες γαδολίνιο βλάβες T1, η ασφάλεια και οι φαρμακοκινητικές ιδιότητες της φινγκολιμόδης. Όλα μετρήθηκαν κατά τη διάρκεια της περιόδου της θεραπείας⁴.

Η μελέτη Φάσης III PARADIGMS διεξήχθη σε 87 κέντρα σε πάνω από 25 χώρες, και σχεδιάστηκε σε συνεργασία με τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ, τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων και τη Διεθνή Ομάδα Μελέτης για την Παιδιατρική Πολλαπλή Σκλήρυνση.

Σχετικά με την πολλαπλή σκλήρυνση

Η πολλαπλή σκλήρυνση (ΠΣ) είναι μια χρόνια διαταραχή του κεντρικού νευρικού συστήματος (ΚΝΣ) που διαταράσσει τη φυσιολογική λειτουργία του εγκεφάλου, των οπτικών νεύρων και του νωτιαίου μυελού, μέσω φλεγμονής και απώλειας ιστού⁵. Στους ενήλικες, υπάρχουν τρεις τύποι ΠΣ: η Υποτροπιάζουσα Διαλείπουσα ΠΣ (RRMS), η Δευτεροπαθώς Προϊούσα ΠΣ (SPMS) και η Πρωτοπαθώς Προϊούσα ΠΣ (PPMS)⁶. Στα παιδιά, σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις (περίπου 98%) εμφανίζεται με τη μορφή της RRMS⁷.

Η εξέλιξη της ΠΣ οδηγεί σε αυξανόμενη απώλεια τόσο της σωματικής όσο και της γνωστικής λειτουργίας (π.χ. μνήμη). Αυτό έχει σημαντικό αρνητικό αντίκτυπο στη ζωή περίπου 2,3 εκατομμυρίων ανθρώπων παγκοσμίως που πάσχουν από ΠΣ, εκ των οποίων ποσοστό μεταξύ 3 και 5% εκτιμάται ότι είναι παιδιά.^8,9.

 

Σχετικά με την φινγκολιμόδη στους ενήλικες

Η φινγκολιμόδη είναι μια από του στόματος τροποποιητική της νόσου θεραπεία που είναι εξαιρετικά αποτελεσματική στον έλεγχο της ενεργότητας της υποτροπιάζουσας διαλείπουσας πολλαπλής σκλήρυνσης (RMS)¹⁰. Η φινγκολιμόδη ανακατανέμει τα λεμφοκύτταρα, στοχεύοντας τόσο στις εστιακές όσο και στις διάχυτες βλάβες που προκαλεί η ΠΣ στο κεντρικό νευρικό σύστημα (ΚΝΣ), ενώ η δράση της είναι αναστρέψιμη^11,12. Οι μακράς διάρκειας κλινικές μελέτες, τα στοιχεία από την καθημέρα κλινική πράξη και η εμπειρία έχουν καταδείξει ότι η θεραπεία με φινγκολιμόδη μπορεί να ενταχθεί εύκολα στην καθημερινή ζωή των ασθενών με RMS, οι οποίοι είναι ιδιαίτερα ικανοποιημένοι από τη θεραπεία, εμμένουν μακροπρόθεσμα στη συνέχισή της και τελικά εμφανίζουν μακροπρόθεσμη κλινική βελτίωση^13,14.

Η φινγκολιμόδη επιδρά σε τέσσερις κύριες μετρήσεις της ενεργότητας της RMS: τις υποτροπές, τις βλάβες στη μαγνητική τομογραφία, την συρρίκνωση του εγκεφαλικού ιστού (απώλεια του εγκεφαλικού όγκου) και την εξέλιξη της αναπηρίας^15,16. Η αποτελεσματικότητά της σε όλες αυτές τις μετρήσεις φάνηκε επανειλημμένα σε πολλαπλές ελεγχόμενες κλινικές μελέτες, καθώς και από την καθημέρα κλινική πράξη. Οι μελέτες έχουν καταδείξει ότι η ασφάλεια και η υψηλή αποτελεσματικότητά της διατηρούνται μακροπρόθεσμα, αποδεικνύοντας ότι η έγκαιρη αλλαγή της θεραπείας σε φινγκολιμόδη κατά την πορεία της νόσου μπορεί να είναι επωφελής για τη διατήρηση της λειτουργίας των ασθενών^17,18.

Η φινγκολιμόδη είναι εγκεκριμένη στις ΗΠΑ ως θεραπεία πρώτης γραμμής των υποτροπιαζουσών μορφών της ΠΣ σε ενήλικες και στην Ε.Ε. για ενήλικες ασθενείς με ιδιαίτερα ενεργή υποτροπιάζουσα διαλείπουσα ΠΣ (RRMS) η οποία ορίζεται είτε ως υψηλή ενεργότητα της νόσου παρά τη θεραπεία με ένα τουλάχιστον τροποποιητικό της νόσου φάρμακο είτε ως ταχέως εξελισσόμενη, σοβαρή RRMS.^10,19

Η φινγκολιμόδη έχει χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία περισσότερων από 217.000 ασθενών τόσο σε κλινικές δοκιμές όσο και ασθενείς μετά την διάθεσή της στην αγορά, με περίπου 480.000 έτη εμπειρίας των ασθενών²⁰.

Σχετικά με τη Novartis στην πολλαπλή σκλήρυνση

Εκτός από τη φινγκολιμόδη, (τροποποιητής της S1P), το χαρτοφυλάκιο της Novartis για την πολλαπλή σκλήρυνση (ΠΣ) περιλαμβάνει την ιντερφερόνη β-1β, χορηγούμενη με υποδόρια ένεση, η οποία είναι εγκεκριμένη στις ΗΠΑ για τη θεραπεία των υποτροπιαζουσών μορφών της ΠΣ. Στην Ευρώπη, η ιντερφερόνη β-1β, είναι εγκεκριμένη για τη θεραπεία ασθενών με υποτροπιάζουσα-διαλείπουσα ΠΣ ή δευτεροπαθώς προϊούσα ΠΣ (SPMS) με ενεργή νόσο, καθώς και ασθενών που έχουν παρουσιάσει έστω ένα κλινικό συμβάν ενδεικτικό της ΠΣ.

Επίσης, μελετώνται μόρια για την αποτελεσματικότητά τους στην ΠΣ όπως το BAF312 (σιπονιμόδη) και το ΟΜΒ157 (οφατουμουμάμπη), ένα πλήρως ανθρώπινο μονοκλωνικό αντίσωμα για την θεραπεία της υποτροπιάζουσας ΠΣ. Το ΟΜΒ157 στοχεύει στο μόριο CD20 και επί του παρόντος διερευνάται σε δύο πιλοτικές μελέτες φάσης III.

Δήλωση αποποίησης ευθύνης

Το παρόν δελτίο τύπου περιέχει δηλώσεις περί μελλοντικών προοπτικών, όπως αυτές ορίζονται στη Μεταρρυθμιστική Πράξη περί Διαφορών για Ιδιωτικά Χρεόγραφα των Ηνωμένων Πολιτειών του 1995. Οι δηλώσεις περί μελλοντικών προοπτικών μπορούν γενικά να προσδιοριστούν από τη χρήση λέξεων όπως «ενδεχόμενος», «μπορεί», «θα», «σχεδιάζουμε», «περιμένουμε», «αναμένουμε», «ανυπομονούμε», «πιστεύουμε», «δεσμεύεται», «υπό έρευνα», «δρομολογείται», «κυκλοφορία», «συναρπαστικά», «υπό εξέλιξη», «επικείμενος»ή παρόμοιους όρους, ή από ρητές ή έμμεσες διατυπώσεις αναφορικά με ενδεχόμενες εγκρίσεις διάθεσης στην αγορά, νέες ενδείξεις ή επισημάνσεις για τα υπό έρευνα ή εγκεκριμένα προϊόντα που περιγράφονται στο παρόν δελτίο τύπου, ή σχετικά με ενδεχόμενα μελλοντικά έσοδα από τα εν λόγω προϊόντα. Δεν θα πρέπει να βασίζεστε υπέρ το δέοντος σε αυτές τις δηλώσεις. Αυτού του τύπου οι δηλώσεις περί μελλοντικών προοπτικών βασίζονται στις τρέχουσες πεποιθήσεις και προσδοκίες μας αναφορικά με μελλοντικά συμβάντα και υπόκεινται σε σημαντικούς γνωστούς και άγνωστους κινδύνους και αβεβαιότητες. Σε περίπτωση που επαληθευτούν ένας ή περισσότεροι από αυτούς τους

κινδύνους ή αβεβαιότητες, ή σε περίπτωση που αποδειχθούν εσφαλμένες οι υποκείμενες παραδοχές, τα πραγματικά αποτελέσματα ενδέχεται να διαφέρουν ουσιαστικά από αυτά που αναφέρονται στις δηλώσεις περί μελλοντικών προοπτικών. Δεν μπορεί να υπάρξει καμία εγγύηση ότι τα υπό έρευνα ή εγκεκριμένα προϊόντα που περιγράφονται στο παρόν δελτίο τύπου θα υποβληθούν προς έγκριση ή θα εγκριθούν για επιπρόσθετες ενδείξεις ή πρόσθετη επισήμανση σε οποιαδήποτε αγορά ή σε οποιαδήποτε συγκεκριμένη χρονική στιγμή. Ούτε μπορεί να υπάρξει καμία εγγύηση ότι τα εν λόγω προϊόντα θα είναι εμπορικά επιτυχή στο μέλλον. Συγκεκριμένα, οι προσδοκίες μας σχετικά με τα εν λόγω προϊόντα θα μπορούσαν να επηρεαστούν, μεταξύ άλλων, από εγγενείς αβεβαιότητες της έρευνας και της ανάπτυξης, όπως τα μη αναμενόμενα αποτελέσματα κλινικών μελετών και πρόσθετων αναλύσεων των υφιστάμενων κλινικών δεδομένων, από τυχόν απροσδόκητες ενέργειες ή καθυστερήσεις εκ μέρους των ρυθμιστικών αρχών ή κυβερνητικές ρυθμίσεις εν γένει, από τη δυνατότητά μας να κατοχυρώσουμε τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας μας ή να διατηρήσουμε την προστασία τους, από τις ειδικές προτιμήσεις συνταγογράφησης των ιατρών και των ασθενών, από τις διεθνείς τάσεις περικοπής των δαπανών υγειονομικής περίθαλψης, συμπεριλαμβανομένων των συνεχών πιέσεων για μείωση των τιμών και αποζημίωσης από πλευράς των κυβερνήσεων, των πληρωτών και του γενικού κοινού, από τις γενικές οικονομικές και βιομηχανικές συνθήκες, συμπεριλαμβανομένων των επιπτώσεων που έχει το συνεχώς αδύναμο οικονομικό και χρηματοπιστωτικό περιβάλλον σε πολλές χώρες, από μη αναμενόμενα ζητήματα ασφάλειας, ποιότητας ή κατασκευής, καθώς και από άλλους κινδύνους και παράγοντες που αναφέρονται στο τρέχον έντυπο 20-F της Novartis AG το οποίο έχει κατατεθεί στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς των ΗΠΑ. Η Novartis παρέχει τις πληροφορίες που περιέχονται στο παρόν δελτίο τύπου ως έχουν σήμερα και δεν αναλαμβάνει καμία υποχρέωση να επικαιροποιήσει οποιεσδήποτε δηλώσεις περί μελλοντικών προοπτικών που περιέχονται στο παρόν δελτίο τύπου, εάν προκύψουν νέες πληροφορίες, μελλοντικά συμβάντα ή οποιαδήποτε άλλη αλλαγή.

Λίγα Λόγια για τη Novartis

Η Novartis παρέχει καινοτόμες λύσεις στον τομέα της υγείας που καλύπτουν τις εξελισσόμενες ανάγκες των ασθενών και της κοινωνίας. Με έδρα στη Βασιλεία της Ελβετίας, η Novartis προσφέρει ένα διαφοροποιημένο χαρτοφυλάκιο για την καλύτερη δυνατή κάλυψη των εν λόγω αναγκών: καινοτόμα φάρμακα, οφθαλμολογικά προϊόντα και χαμηλού κόστους γενόσημα και βιοισοδύναμα φάρμακα. Η Novartis κατέχει ηγετική θέση παγκοσμίως σε αυτούς τους τομείς. Το 2016, ο Όμιλος σημείωσε καθαρές πωλήσεις ύψους 48,5 δις δολαρίων ΗΠΑ, ενώ οι δαπάνες Έρευνας και Ανάπτυξης σε ολόκληρο τον Όμιλο ανήλθαν σε 9,0 δις δολάρια ΗΠΑ περίπου. Οι εταιρείες του Ομίλου Novartis απασχολούν περίπου 121.000 συνεργάτες πλήρους απασχόλησης. Τα προϊόντα της Novartis είναι διαθέσιμα σε περίπου 155 χώρες σε ολόκληρο τον κόσμο.

Στην Ελλάδα, η Novartis (Hellas) Α.Ε.Β.Ε. δραστηριοποιείται στα συνταγογραφούμενα φαρμακευτικά ιδιοσκευάσματα. Τα κεντρικά γραφεία βρίσκονται στη Μεταμόρφωση Αττικής και απασχολούνται 500 περίπου άτομα.

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη Novartis:

Website: https://www.novartis.gr

Facebook page: https://www.facebook.com/NovartisHellas/

Twitter: http://twitter.com/novartis

YouTube channel: Novartis Hellas

Παραπομπές

1. Chitnis T et al. PARADIGMS: A Randomised Double-blind Study of Fingolimod Versus Interferon β-1a in Paediatric Multiple Sclerosis. Late breaking news oral presentation presented at: the 7th Joint ECTRIMS-ACTRIMS meeting on October 28, 2017, Paris, France.


2. Sormani MP and Bruzzi P. MRI lesions as a surrogate for relapses in multiple sclerosis: a meta-analysis of randomized trials. Lancet Neurol. 2013;12(7):669-76.


3. Popescu V et al; on behalf of the MAGNIMS Study Group. Brain atrophy and lesion load predict long term disability in multiple sclerosis. J Neurol Neurosurg Psychiatry. 2013;84:1082-1091.


4. Clinical Trials. Safety and efficacy of fingolimod in pediatric patients with multiple sclerosis. https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT01892722 (link is external). Accessed October 2017.


5. PubMed Heath. Multiple Sclerosis (MS). http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmedhealth/PMH0001747/ (link is external). Accessed October 2017.


6. MS Society. Types of MS. https://www.mssociety.org.uk/what-is-ms/types-of-ms (link is external). Accessed October 2017.


7. Waldman A et al. Pediatric multiple sclerosis. Neurology. 2016;87(9):S74-S81.


8. Patel Y et al. Pediatric multiple sclerosis. Ann Indian Acad Neurol. 2009;12(4):238-245.


9. Multiple sclerosis international federation. Atlas of MS 2013. https://www.msif.org/wp-content/uploads/2014/09/Atlas-of-MS.pdf (link is external). Accessed October 2017.


10. US Prescribing Information. https://www.pharma.us.novartis.com/sites/www.pharma.us.novartis.com/files/gilenya.pdf (link is external). Accessed October 2017.


11. Brinkmann V et al. FTY720 (fingolimod) in Multiple Sclerosis: therapeutic effects in the immune and the central nervous system. Br J Pharmacol. 2009;158(5):1173-1182.


12. De Stefano N et al. Effect of fingolimod on diffuse brain tissue damage in relapsing-remitting multiple sclerosis patients. Mult Scler Relat Disord. 2016;7:98-101.


13. Warrender-Sparkes M et al. The effect of oral immunomodulatory therapy on treatment uptake and persistence in multiple sclerosis. Mult Scler. 2016;22(4):520-532.


14. Khatri B et al. Comparison of fingolimod with interferon beta-1a in relapsing-remitting multiple sclerosis: a randomised extension of the TRANSFORMS study. Lancet Neurol. 2011;10(6):520-529.


15. Giovannoni G et al. "No evident disease activity": The use of combined assessments in the management of patients with multiple sclerosis. Mult Scler. 2017. Doi 10.1177/1352458517703193.


16. De Stefano N et al. Effect of Fingolimod on Brain Volume Loss in Patients with Multiple Sclerosis. CNS Drugs. 2017;31(4):289-305.


17. Kappos L et al. Inclusion of brain volume loss in a revised measure of 'no evidence of disease activity' (NEDA-4) in relapsing-remitting multiple sclerosis. Mult Scler. 2016;22(10):1297-1305.


18. Lizac N et al. Highly active immunomodulatory therapy ameliorates accumulation of disability in moderately advanced and advanced multiple sclerosis. J Neurol Neurosurg Psychiatry. 2017;88(3):196-203.


19. EMA Summary of Product Characteristics. http://www.ema.europa.eu/docs/en_GB/document_library/EPAR_-_Product_Information/human/002202/WC500104528.pdf (link is external). Accessed October 2017.


20. Novartis data on file.