Υπάρχουν μέρη που τις γιορτές αποκτούν μια ιδιαίτερη λάμψη και όχι μόνο από τα λαμπάκια και τους γιορτινούς στολισμούς, αλλά από την ίδια τους την ψυχή. Η Κυπαρισσία, η πανέμορφη πόλη της Μεσσηνίας, είναι ένα από αυτά.
Καθώς πλησιάζουν τα Χριστούγεννα, οι δρόμοι της πλημμυρίζουν κόσμο, τα πλακόστρωτα αντανακλούν το χρυσό χρώμα από τα στολίδια, οι πλατείες φωτίζονται από τα δεντράκια και ο αέρας γεμίζει με μυρωδιές που ξυπνούν μνήμες: μέλι, κανέλα, γαρύφαλλο, φρεσκοψημένα γλυκά, σοκολάτες…
Η πόλη, χτισμένη ανάμεσα στο βουνό και τη θάλασσα, μοιάζει να χαμογελά περισσότερο αυτές τις μέρες. Η παλιά πόλη, με τα πετρόχτιστα σπίτια και τα στενά σοκάκια, φωτίζεται διακριτικά, ενώ η παραλία στολίζεται με λαμπάκια που καθρεφτίζονται στα νερά του Ιονίου. Η Κυπαρισσία δεν χρειάζεται τίποτα υπερβολικό για να δείξει τη γιορτινή της διάθεση, καθώς το κάνει με απλότητα και φυσική κομψότητα, όπως μόνο ένας τόπος με βαθιά παράδοση μπορεί.
Εδώ, τα Χριστούγεννα δεν είναι απλώς μια περίοδος διακοπών. Είναι μια εποχή επιστροφής στις ρίζες, στις μικρές, ανθρώπινες στιγμές: ένα φλιτζάνι ζεστός καφές στην πλατεία, ένα κομμάτι γλυκό από το παραδοσιακό ζαχαροπλαστείο της γειτονιάς, μια αγκαλιά που κρατά λίγο παραπάνω…
Γλυκά που μυρίζουν Χριστούγεννα
Αν κάτι προδίδει πως έφτασαν οι γιορτές στην Κυπαρισσία, είναι οι λαχταριστές μυρωδιές που πλημμυρίζουν την πόλη. Οι φούρνοι δουλεύουν ασταμάτητα, τα ζαχαροπλαστεία στολίζουν τις βιτρίνες, τα σπίτια ζωντανεύουν και μικροί–μεγάλοι βυθίζονται στην γλυκιά ιεροτελεστία της προετοιμασίας.
Τα μελομακάρονα είναι πάντα τα πρώτα που κάνουν την εμφάνισή τους. Ζεστά, ποτισμένα με μέλι, καραμελωμένα στις άκρες, πασπαλισμένα με καρύδι και άρωμα από πορτοκάλι, γεμίζουν τα τραπέζια και τα κουτιά των δώρων. Είναι το γλυκό που ενώνει γενιές – από τη γιαγιά που κάνει το σωστό σιρόπιασμα μέχρι το παιδί που δοκιμάζει το πρώτο κομμάτι…
Οι κουραμπιέδες, αφράτοι και πασπαλισμένοι με άχνη, με καβουρδισμένο αμύγδαλο και φρέσκο βούτυρο, έχουν γεύση γιορτής και ζεστής θαλπωρής. Στην Κυπαρισσία, κάθε σπίτι έχει τη δική του μυστική συνταγή: άλλος προσθέτει λίγο κονιάκ, άλλος ανθόνερο κι όλοι επιμένουν ότι η δική τους είναι η καλύτερη.
Οι δίπλες, βουτηγμένες σε μέλι και πασπαλισμένες με καρύδι και κανέλα, φτιάχνονται συνήθως την παραμονή των Χριστουγέννων, συμβολίζοντας τη γλυκύτητα και την ευημερία. Κάθε ήχος από το τηγάνι, κάθε μυρωδιά που γεμίζει το σπίτι, είναι ένα μικρό κομμάτι παράδοσης που περνάει στις επόμενες γενιές.
Τα χριστόψωμα, ζυμωμένα με σταφίδες, καρύδια και λίγο γλυκάνισο, θεωρούνται «ψωμιά της ευλογίας». Οι γυναίκες τα ετοιμάζουν με φροντίδα, τα στολίζουν με σταυρούς ή με φύλλα ελιάς από ζυμάρι και τα προσφέρουν στο γιορτινό τραπέζι σαν σύμβολο αφθονίας και ειρήνης.
Και, φυσικά, τα σκαλτσούνια -τα χαρακτηριστικά μπουρεκάκια της Πελοποννήσου με γέμιση από καρύδι και μέλι, πασπαλισμένα με σουσάμι και αρωματισμένα κανέλα- φτιάχνονται ακόμα με χειροποίητο φύλλο, όπως παλιά, και δεν λείπουν από κανένα σπίτι ή ζαχαροπλαστείο τις μέρες των γιορτών.
Στην Κυπαρισσία, τα γλυκά των Χριστουγέννων είναι φορείς μνήμης και συναισθήματος. Είναι ο τρόπος των ανθρώπων να εκφράσουν τη χαρά, τη φιλοξενία και την ευγνωμοσύνη τους. Όποιος περπατήσει στους δρόμους της πόλης τον Δεκέμβριο, θα «μυρίσει» τη γιορτή πριν καν τη δει.
Ήθη & έθιμα των Χριστουγέννων στην Κυπαρισσία
Τα Χριστούγεννα στην Κυπαρισσία έχουν κάτι από την Ελλάδα του χθες, εκεί όπου τα έθιμα δεν ήταν απλώς συνήθειες, αλλά μέρος της ταυτότητας του λαού. Από τις πρώτες κιόλας μέρες του Δεκεμβρίου, τα παιδιά ετοιμάζουν τα τρίγωνα τους για τα κάλαντα.
Την παραμονή των Χριστουγέννων, γεμίζουν τις γειτονιές με τραγούδι και γέλια, ενώ οι νοικοκυρές τα κερνούν κουραμπιέδες και καρύδια. Το βράδυ, οι οικογένειες μαζεύονται γύρω από το οικογενειακό τραπέζι με το παραδοσιακό χριστόψωμο να δεσπόζει στο κέντρο του, στολισμένο και μυρωδάτο, και το κόβουν, συνοδεύοντας την τελετουργία με ευχές για «καλή χρονιά», τύχη και ευημερία.
Στα παλαιότερα χρόνια, κάθε σπίτι άναβε το χριστόξυλο, ένα μεγάλο κούτσουρο που έμενε αναμμένο για πολλές μέρες στο τζάκι. Η φλόγα του θεωρούνταν ιερή, σύμβολο ζεστασιάς, ευλογίας και προστασίας από τους «καλικάντζαρους».
Οι εκκλησίες γεμίζουν τις παραμονές, οι καμπάνες χτυπούν χαρμόσυνα και ο ήχος τους φτάνει ως τη θάλασσα. Οι άνθρωποι χαιρετιούνται με ένα «Χρόνια Πολλά» που βγαίνει από την καρδιά τους, και ολόκληρη η πόλη αναδεικνύει την επιστροφή στη ζεστασιά της οικογένειας και της πίστης.
Η Κυπαρισσία φοράει τα γιορτινά της
Κάθε Δεκέμβριο, η Κυπαρισσία μεταμορφώνεται σε ένα φωτεινό σκηνικό χαράς. Η κεντρική πλατεία γεμίζει με κόσμο, μουσική και φώτα. Το χριστουγεννιάτικο δέντρο στέκει στο κέντρο αναμμένο και περιτριγυρισμένο από παιδιά που τρέχουν και γελούν.
Τα σχολεία ετοιμάζουν χριστουγεννιάτικες γιορτές, οι πολιτιστικοί σύλλογοι οργανώνουν bazaar με χειροποίητα στολίδια και τοπικά προϊόντα, ενώ τα ζαχαροπλαστεία και τα café μοιράζουν γλυκά και ζεστό κρασί. Η μουσική από τα μεγάφωνα απλώνεται στους δρόμους, και τα φώτα της πόλης καθρεφτίζονται στα πλακόστρωτα και τις βιτρίνες.
Η Κυπαρισσία αυτές τις μέρες δεν είναι μόνο όμορφη, είναι ζωντανή. Οι παρέες συναντιούνται για έναν καφέ ή ένα κρασί, τα παιδιά μαζεύονται γύρω από το δέντρο για να ακούσουν ιστορίες.
Όταν πέφτει το βράδυ και τα φώτα φωτίζουν τα πέτρινα δρομάκια, η Κυπαρισσία μοιάζει με μικρό γιορτινό παραμύθι. Η θάλασσα λαμπυρίζει ήσυχα στο βάθος, οι μυρωδιές από τα γλυκά πλανώνται στην ατμόσφαιρα. Οι άνθρωποι κάθονται γύρω από τα τραπέζια, πίνουν ζεστό ρακόμελο, μοιράζονται ιστορίες και κάνουν σχέδια για τη νέα χρονιά.
Εδώ, τα Χριστούγεννα δεν είναι μόνο μια ημερομηνία στο ημερολόγιο. Είναι μια αίσθηση. Είναι το φως στα μάτια των παιδιών, το άρωμα του μελιού στον αέρα, το χαμόγελο του περαστικού που εύχεται «Καλά Χριστούγεννα». Και αυτή είναι η μαγεία της Κυπαρισσίας: Μια πόλη που δεν χρειάζεται να προσπαθήσει για να σε βάλει στο πνεύμα των γιορτών, το κάνει απλά, φυσικά, με την καρδιά της!
">
">
">
">
">
">
">
">