Έφυγε από την ζωή ο σκηνοθέτης Λευτέρης Δανίκας

Θλίψη στον καλλιτεχνικό χώρο

Αρθρογράφος: Κωνσταντίνα Τσουκαλά
Κωνσταντίνα Τσουκαλά
Έφυγε από την ζωή ο σκηνοθέτης Λευτέρης Δανίκας

Την τελευταία του πνοή σε ηλικία 63 ετών άφησε ο Λευτέρης Δανίκας, σκηνοθέτης, σεναριογράφος και παραγωγός. Ήταν επίσης αδερφός του δημοσιογράφου και κριτικού κινηματογράφου, Δημήτρη Δανίκα.

Τον τελευταίο καιρό ο Λευτέρης Δανίκας αντιμετώπιζε προβλήματα υγείας. Μια από τις πιο γνωστές του ταινίες ήταν η μικρού μήκους «Ανατολικά της Εδέν» του 1985. Επίσης, πέθανε σε ηλικία 94 ετών ο ποιητής, δοκιμιογράφος και μεταφραστής, Νίκος Φωκάς, αφήνοντας πίσω του σπουδαίο έργο.

Η ανακοίνωση για τον θάνατο του Λευτέρη Δανίκα

ΑΝΤΙΟ ΛΕΥΤΕΡΗ…
Έξω, άνεμος στις ιτιές
και μέσα οι φίλοι ξενυχτούν
τον Τελευταίο Ταμπάκο.
ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΔΑΝΙΚΑΣ 1958 - 2021
(σκηνοθέτης, σεναριογράφος και παραγωγός)
Γεννήθηκα το 1958 στην Αμαλιάδα του Νομού Ηλείας.
Στα 1979, κι ενώ ήμουν ήδη φοιτητής στο 3ο έτος της Γεωπονικής Σχολής του Α.Π.Θ., έφυγα για το Παρίσι όπου έκανα σπουδές στην Vème section (Θρησκευτικές Eπιστήμες) της École Pratique des Hautes Études και στο εκεί Εργαστήριο Εθνογραφικού Κινηματογράφου, κάτω από τη διεύθυνση του Jean Rouche (1981, élève titulaire της E.P.H.E.). Παράλληλα, έκανα και κινηματογραφικές σπουδές στην École Supérieure libre d’ Études Cinématographiques (1983, δίπλωμα E.S.E.C.) και πρακτική άσκηση σε παραγωγές της S.F.P., κοντά στον Marcel Camus μεταξύ άλλων.

Επιστρέφοντας στην Αθήνα (1983), εργάστηκα ως βοηθός σκηνοθέτη και διευθυντής παραγωγής σε κινηματογραφικές και τηλεοπτικές παραγωγές αλλά και στη διαφήμιση, δίπλα στον Παντελή Βούλγαρη, το Νίκο Παναγιωτόπουλο, το Χρήστο Σιοπαχά, τον Κώστα Κουτσομύτη κ.ά. Επίσης, και για τρία συνεχή χρόνια (1992-1994), συνεργάστηκα με το Σπύρο Βραχωρίτη και τη Θεατρική Λέσχη Βόλου.

Από το 1985 άρχισα και την προσωπική μου δραστηριότητα ως σκηνοθέτης, σεναριογράφος και παραγωγός. Μέχρι σήμερα (Νοέμβρης 2007), έχω συνεργαστεί ως σκηνοθέτης-παραγωγός με το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου (2 ταινίες μυθοπλασίας μικρού μήκους), με την ΕΡΤ (1 σειρά 7 ημίωρων ντοκυμαντέρ) και με το ΥΠ.ΠΟ. (1 ημίωρο docu-fiction). Σαν σκηνοθέτης και σεναριογράφος, εκτός από τα προαναφερθέντα έργα, έχω κάνει και άλλα 6 ντοκυμαντέρ στο πλαίσιο εκπομπών της ΕΡΤ («Παρασκήνιο», «Η ΕΡΤ σ’ όλη την Ελλάδα» και «Τέχνη και Πολιτισμός»), 1 παράσταση χοροθεάτρου και το video-dance αυτής της παράστασης, καθώς και τα σενάρια για άλλες 2 παραστάσεις χοροθεάτρου.

Με τις πιο πάνω 2 μικρού μήκους ταινίες μυθοπλασίας καθώς και με κάποια από τα ντοκυμαντέρ μου έχω συμμετάσχει σε αρκετά φεστιβάλ, ελληνικά και διεθνή, κι έχω πάρει συνολικά 8 βραβεία εκ των οποίων τα 3 είναι διεθνή (μεταξύ των οποίων το Premio di Qualita από το ISTITUTO LUCE S.p.A. και το Βραβείο Καλύτερης Βαλκανικής Ταινίας στο 7ο Διεθνές Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Δράμας), ενώ συμμετείχα και ως μέλος κριτικής επιτροπής στο 14ο Διεθνές Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους της Huesca, στην Ισπανία.

Τον Οκτώβρη του 1986 και στο πλαίσιο προγράμματος επιμορφωτικών ανταλλαγών ανάμεσα στην Εταιρεία Ελλήνων Σκηνοθετών και την Ένωση Κινηματογραφιστών της τότε Ε.Σ.Σ.Δ., επισκέφθηκα τη Μόσχα και το Κίεβο ως μέλος της αντιπροσωπείας μας. Από το Σεπτέμβρη του 2006 είμαι αντιπρόσωπος της Εταιρείας Ελλήνων Σκηνοθετών στη F.E.R.A., την Ομοσπονδία Ευρωπαίων Σκηνοθετών Οπτικοακουστικών Έργων.

Τέλος, έχω διδάξει στο πλαίσιο προγραμμάτων της Λαϊκής Επιμόρφωσης και σε επιμορφωτικά σεμινάρια Δήμων και έχω δημοσιεύσει κείμενα και φωτογραφίες μου σε διάφορα περιοδικά (ΟΘΟΝΗ, ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ, ΑΛΦΕΙΟΣ κ.ά.).

ΕΡΓΟΓΡΑΦΙΑ

1985 ΑΝΑΤΟΛΙΚΑ ΤΗΣ ΕΔΕΝ
Μυθοπλασία / 16χιλ./ 1:1,33 / 22΄
• Ελεύθερη μεταφορά της ιστορίας του Κάιν και του Άβελ, από το Βιβλίο της Γένεσης.

• Σενάριο, Σκηνοθεσία και Παραγωγή (με την ενίσχυση του ΕΚΚ)

• Συμμετοχή στο 26ο Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου (Οκτώβρης 1985 / Θεσσαλονίκη), στο 8ο Φεστιβάλ Ελληνικών Ταινιών Μικρού Μήκους (Νοέμβριος 1985 / Δράμα), στο 14 Certamen Internacional de Films Cortos Ciudad de Huesca (Νοέμβρης 1986 / Huesca, Ισπανία), στο 28 Certamen Internacional de Cine Documental y de Cortometraje de Bilbao (Νοέμβρης 1986 / Bilbao, Ισπανία) κ.ά.

• Βραβεία-Διακρίσεις:

α. 26ο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης (1985):
- Βραβείο Καλύτερης Μικρού Μήκους Ταινίας
- Βραβείο της Πανελλήνιας Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου
β. 8ο Φεστιβάλ Δράμας (1985):
- Τιμητική Διάκριση
γ. Υπουργείο Πολιτισμού
- Χαρακτηρισμός της ταινίας ως Προστατευόμενης
- Κρατικό Βραβείο Ποιότητας Ταινίας Μικρού Μήκους (1985)
δ. ISTITUTO LUCE S.p.A. (esercizio 1986 / Roma, Ιταλία)
- Premio di Qualita
1986 ΟI ΚΑΘΡΕΦΤΕΣ
Ντοκυμαντέρ / 16χιλ./ 1:1,33 / 25΄
• Ντοκυμαντέρ ιστορικού, αρχαιολογικού και λαογραφικού χαρακτήρα για ένα ικαριώτικο έθιμο.

• Έρευνα, Σενάριο, Κείμενα και Σκηνοθεσία

• Παραγωγή: ΕΡΤ Α.Ε. («η ΕΡΤ σ’ όλη την Ελλάδα»)

1989 ΙΩΑΝΝΗΣ ΣΥΚΟΥΤΡΗΣ (1901-1937)
Ντοκυμαντέρ / 16χιλ. / 1:1,33 / 52΄

• Πνευματικό πορτραίτο-μνημόσυνο για το φιλόλογο και τον άνθρωπο, μέσα από μαρτυρίες μαθητών και φίλων του.

• Έρευνα (μαζί με τον Βάσια Τσοκόπουλο), Σενάριο, Κείμενα, Μουσική Επιμέλεια και Σκηνοθεσία

• Παραγωγή: Cinetic, για την ΕΡΤ Α.Ε. («Παρασκήνιο»)

• Ειδική προβολή στην 5η Διεθνή Συνάντηση Αρχαιολογικής Ταινίας του Μεσογειακού Χώρου, «ΑΓΩΝ» (Νοέμβρης 2004 / Αθήνα)
1990 ΜΕΤΕΩΡΑ: οι Ορειβάτες της Ορθοδοξίας
Ντοκυμαντέρ / 16χιλ./ 1:1,33 / 36΄

• Ντοκυμαντέρ ιστορικού, αρχαιολογικού, λαογραφικού και προσκυνηματικού χαρακτήρα, για τις απαρχές του ασκητισμού στα Μετέωρα, αλλά και για τη συνέχεια...

• Έρευνα, Σενάριο, Κείμενα και Σκηνοθεσία

• Παραγωγή: ΕΡΤ Α.Ε. («η ΕΡΤ σ΄ όλη την Ελλάδα»)

• Ελεύθερη συμμετοχή στο 4ο Φεστιβάλ Ελληνικών Ταινιών Μικρού Μήκους Δράμας (Νοέμβρης 1990)
1990 ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΛΛΑΣ: ένας Αρμενιστής στη «Θάλασσα» των Εκκλησιών
Ντοκυμαντέρ / 16χιλ. / 1:1,33 / 27΄

• Πορτραίτο του αρχαιολόγου-βυζαντινολόγου Δ. Πάλλα, με αυτοβιογραφικές μαρτυρίες του ιδίου.

• Έρευνα (μαζί με τον Δημήτρη Κωνστάντιο), Σενάριο, Κείμενα και Σκηνοθεσία

• Παραγωγή: ΕΡΤ Α.Ε. (« Τέχνη και Πολιτισμός»)

• Ειδική προβολή στην 6η Διεθνή Συνάντηση Αρχαιολογικής Ταινίας του Μεσογειακού Χώρου, «ΑΓΩΝ» (Νοέμβρης 2006 / Θεσσαλονίκη), καθώς και στο 6ο Τριήμερο Παρεμβατικού Κινηματογράφου (Ιούλιος 2007 / Κόρινθος)
1991 ΟΙ ΔΥΟ ΣΤΡΑΤΗΓΟΙ ΚΙ ΟΙ ΔΥΟ ΛΑΒΥΡΙΝΘΟΙ
Ντοκυμαντέρ / 16χιλ. / 1:1,33 / 28΄

• Για την Επανάσταση, τον Σιμόν Μπολίβαρ και το Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, μ’ αφορμή ένα μυθιστόρημα του Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες.

• Έρευνα, Σενάριο, Κείμενα και Σκηνοθεσία

• Παραγωγή: ΕΡΤ Α.Ε. («Τέχνη και Πολιτισμός»)

• Συμμετοχή στο 32ο Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου, στην 5η διοργάνωση της παράλληλής του εκδήλωσης «Κινηματογράφος και Πραγματικότητα» (Οκτώβριος 1991 / Θεσσαλονίκη)
1995 ΤΑΡΓΚΟΒΙΣΤΕ, 6970 από Κτίσεως Κόσμου Χοροθέατρο με την ΟΜΑΔΑ 14Η ΜΕΡΑ & Video-dance / Beta SP / 62΄

• Για τον έρωτα και το θάνατο, την αναζήτηση και την αποτυχία της ολοκλήρωσης, μέσα απ’ την περίπτωση του Βλαντ Τσέπες, του επονομαζόμενου και Ντράκουλα.

• Σενάριο-Κείμενο Αφήγησης-Δραματουργική Επεξεργασία, Καλλιτεχνική Διεύθυνση και Σκηνοθεσία

• 10 παραστάσεις στο ΚΤΙΡΙΟ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΩΝ (Ιούνιος 1995 / Αθήνα)
1996 ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΙΑΛΟΥΡΗΣ: μια Σύντομη Ματιά στη Ζωή και το Έργο του
Ντοκυμαντέρ / Beta SP / 26΄

• Ο κλασικός αρχαιολόγος Ν. Γιαλούρης, αυτοβιογραφούμενος.

• Έρευνα, Σενάριο, Κείμενα, Αφήγηση, Μουσική Επιμέλεια και Σκηνοθεσία

• Παραγωγή: Cinetic, για την ΕΡΤ Α.Ε. («Παρασκήνιο»)
1996 Ο ΣΤΑΘΜΟΣ
Χοροθέατρο με την ΟΜΑΔΑ 14Η ΜΕΡΑ

• Σενάριο-Δραματουργική Επεξεργασία

• 15 παραστάσεις στο ΘΕΑΤΡΟ ΑΛΚΜΗΝΗ (1996 / Αθήνα)
1998 SUPERMARKET
Χοροθέατρο με την ΟΜΑΔΑ 14Η ΜΕΡΑ

• Σενάριο-Δραματουργική Επεξεργασία

• 12 παραστάσεις στο ΘΕΑΤΡΟ ΑΛΚΜΗΝΗ (Μάιος 1998 / Αθήνα)
1998 ΕΠΤΑΗΜΕΡΟ: μια βδομάδα με τα παιδιά του ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ
Σειρά Ντοκυμαντέρ / Beta SP / 7 επεισόδια Χ 30΄

• Η ζωή και οι δραστηριότητες μιας κοινότητας νέων νοητικά υστερούντων, στη διάρκεια μιας βδομάδας.

• Έρευνα, Σενάριο, Κείμενα, Αφήγηση, Μουσική Επιμέλεια, Σκηνοθεσία και Παραγωγή (για την ΕΡΤ Α.Ε.)

• Συμμετοχή στο 1ο Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκυμαντέρ Καλαμάτας (Οκτώβριος 1999)
1999 ΕΛΛΗΝΟΑΛΒΑΝΙΚΟ ΣΥΝΑΞΑΡΙ
Docu-fiction / Beta Digital / 16:9 / 30΄

• ...Τόποι και μοναστήρια γύρω απ΄ την ελληνοαλβανική μεθόριο...Αλλά και τo οδοιπορικό ενός νεαρού αλβανού προσκυνητή.

• Σενάριο, Κείμενα, Σκηνοθεσία και Παραγωγή (για το Υπ. Πολιτισμού: ανάθεση κατόπιν Δημόσιου Ανοικτού Διαγωνισμού, στα πλαίσια του διασυνοριακού προγράμματος INTERREG II της Ε.Ε.)

• Συμμετοχή στο Spinalonga Festival 2000 (Σεπτέμβριος 2000 / Ρέθυμνο), στο 2ο Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκυμαντέρ Καλαμάτας (Οκτώβριος 2000), στην 4η Διεθνή Συνάντηση Αρχαιολογικής Ταινίας του Μεσογειακού Χώρου, «ΑΓΩΝ» (Μάης 2002 / Αθήνα), στο 5ο Φεστιβάλ Μεσογειακού Ντοκυμαντέρ (Οκτώβρης 2002 / Πυθαγόρειο Σάμου), στη 13a Rassegna Internazionale del Cinema Archeologico (Οκτώβριος 2002 / Rovereto, Ιταλία) κ.ά.

• Βραβείο Καλύτερης Φωτογραφίας («για την ευαισθησία και την στυλιστική της ενότητα»), στην 4η Διεθνή Συνάντηση Αρχαιολογικής Ταινίας του Μεσογειακού Χώρου, «ΑΓΩΝ» (Μάης 2002 / Αθήνα)
2001 Ο ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ ΤΑΜΠΑΚΟΣ
Μυθοπλασία / 35mm / Dolby SR / 1:1,66 / 24΄

• Ελεύθερη μεταφορά του ομώνυμου διηγήματος του Χριστόφορου Μηλιώνη (από τη συλλογή «Καλαμάς κι Αχέροντας»)

• Σενάριο, Σκηνοθεσία, Μουσική και Παραγωγή (με την ενίσχυση του ΕΚΚ)

• Συμμετοχή στο 7ο Διεθνές και στο 24ο Ελληνικό Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Δράμας (Σεπτέμβρης 2001), στο 10th Reykjavik International Short Film Festival (Σεπτέμβρης 2002 / Ισλανδία), στο 22e Festival International du Film d’ Amiens, στη section “Jeunes auteurs européens” (Νοέμβρης 2002 / Γαλλία), στο Istanbul International Short Film Festival (Selection 2003), στην Τουρκία κ.ά.

• Βραβεία:

α. 7ο Διεθνές Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Δράμας (Σεπτέμβρης 2001)
- Βραβείο Καλύτερης Βαλκανικής Ταινίας «…για την εθνική πολιτιστική της ταυτότητα, τα αυθεντικά ντεκόρ και κάστινγκ. Επιπλέον η αξιοσημείωτη κινηματογράφηση και ο εξαίρετος φωτισμός παρασύρουν τον θεατή σε μια συγκινητική ανθρώπινη ιστορία που όμως παρουσιάζεται δίχως κανέναν απολύτως συναισθηματισμό.»)
β. Υπουργείο Πολιτισμού
- Κρατικό Βραβείο Ποιότητας Ταινίας Μικρού Μήκους (2001)